مطلبی انتخاب کردم در مورد فرشهای ترکمنی که اينجا می نويسم ولی قبل از آن خواستم توضيحی در مورد فرش ايرانی بدهم, چون متاسفانه اين صنعت دستی و زيبای کشورمان هم مثل خيلی از صنايع دستی ديگر دچار رکود و کم توجهی واقع شده!!
فرش ايرانی با زيبايی و تنوع رنگ و بافت در هر منطقه کشور می تواند از بهترين و پر در آمد ترين صادرات کشورمان باشد ولی متاسفانه می بينيم در داخل کشور هم با بوجود آمدن کارخانه های زياد فرش ماشينی و تنوع رنگ و بافت و حتی مشابه سازی از فرشهای دستی به دليل سبک و ارزان بودن آن بيشتر مورد توجه و استقبال قرار گرفته و اين باعث شده که خريدار فرش دستبافت کمتر شود .
فرشهای زيبای دستبافت که با زحمت زياد و سخت بافته می شود , ولی کمتر به آن توجه می شود و امروزه دچار رکود در بازارهای کشور شده ! من با داشتن دار کوچکی در خانه و بافتن قاليچه با اين هنر ظريف و زيبا آشنا هستم همينطور با کار سختی که بافندگان فرش که اکثر آنها زنها و دخترهای جوان هستند و با دستهای ظريفشان بر تار و پود فرش نقش می اندازند و با زدن دفتين بر روی آن اين نقشها را جاودانه می کنند . ولی ما بدون توجه به اينهمه زيبايی فقط به دليل قيمت آن که به نظر من در برابر اينهمه زحمت هم ناچيز است به طرف فرش ماشينی رو آورديم و در کشوری که اسم آن با فرش اش همراه است و فرش ايرانی در همه جا استقبال می شود به جز در داخل کشور خودمان و بيشتر ين استفاده کننده فرش ماشينی هستيم و الان در همه منازل از فرش ماشينی استفاده می کنند !! چرا ؟!
فکر نمی کنيد به خاطر اينهمه تبليغ که روزانه از کيفيت و زيبايی و ارزانی فرش ماشينی می کنند باعث شده فرش دستبافت فراموش شود !
فرشهای زيبای ابريشمی بافت تبريز که واقعاً زيبا و هنرمندانه بافته شده اند و آدم از ديدن نقشهای آن و ظرافت آن مبهوت می ماند که کدامين دستها و با چه چشمانی آنها رابافته و يا فرشهای طرح ترنج تبريز با زمينه کرم و حاشيه مسی آن که مثل يک تابلوی نقاشی می ماند ولی وقتی همين طرحها را در فرشهای ماشينی استفاده می کنند خوب اين باعث می شود که به دليل ارزان بودن فرش ماشينی به طرف آن کشيده شوند.( هر چند به نظر من ارزانترين و ساده بافت ترين فرش دستبافت بسيار با ارزش تر از زيباترين فرش ماشينی است !)
بياييد قدر اين هنر اصيل و زيبا را بدانيم و با خريدن فرش دستبافت آنرا حمايت کنيم !!
فرش ترکمن
تاريخ قوم ترکمن و فرش آن
ترکمنی ها در اصل قبيله هايی ترک هستند که هم اکنون در مناطق وسيعی از شمال ايران تا شمال افغانستان و شرق دريای خزر در کشورهای ترکمنستان و ازبکستان زندگی می کنند . بر اثر چنگها و تحولات شديدی که با آن مواجه گرديدند , اين قوم بخشی از تاريخ سنن و آداب خود , از جمله فرشبافی را تا حدودی به فراموشی سپرده است . به نحوی که مطالعه ی تاريخ فرشبافی ترکمن را با مشکل مواجه می سازد و تا کنون مطالعه ی علمی و مستمر برای آن صورت نپذيرفته است . اما آنچه مسلم است فرش ترکمن از دلبستگی های جاودانه ی اين قوم بوده است . مهمترين قبايل ترکمنی که بافت فرش در آنها رواج داشته است عبارتند از : ايل تکه , ساريک , ايل چدر , ايل ارساری و ايل بزرگ يموت .
سه گروه از ترکمنهای مستقر در ايران به قاليبافی اشتغال دارند . دو طايفه از ايل بزرگ يموت به نامهای آتابای و جعفر بای و ديگری بخشی از ايل تکه که گفته می شود در حدود آغاز ربع دوم قرن چهاردهم هجری ( بيستم ميلادی ) به ايران مهاجرت کرده اند . ايل تکه در جرگلان , منطقه ای در شمال خراسان , شمال بجنورد و غرب آن قرار دارد و در حال حاضر بهترين فرش ترکمن ايران را توليد می کنند . و مرکز اصلی آن مراوه تپه است .
از نظر حجم توليد , مقدار بافته های ايل تکه کمتر از دو طايفه ی يموت است . مرکز عرضه فرش فرشهای آتابای در گنبد قابوس است و فرشهای جعفر بای در شهر کوچک آق قلعه و گرگان بفروش می رسد .
عمده طرحهای آنها با نامهايی همچون " غزال گز , ماری گل , ساريک گل , ارسای گل , سالور گل " مشخص می شوند. رنگ قرمز سير در کنار رنگ قهوه ای شتری عمده رنگهای قالی ترکمن هستند .
( زيباترين پشتی های ايرانی پشتی ترکمنی هستند .)
